Rozwój mowy i języka ma charakter etapowy. L. Kaczmarek wyróżnił następujące etapy kształtowania się i rozwoju mowy:

• Okres przygotowawczy (wstępny lub zerowy) . Obejmuje on przedział “wieku” od 3 do 9 miesiąca życia płodowego. W tym czasie u mającego przyjść na świat dziecka wykształcają się narządy mowne i rozpoczyna się ich funkcjonowanie.
• Okres melodii (0 – 1 roku życia). W tym okresie pojawia się:
  • głużenie – u dzieci zdrowych trwa w 2 – 3 miesiącu życia, a u dzieci    upośledzonych w 4 – 13 miesiącu życia.
  • gaworzenie – u dzieci w normie – w drugim półroczu życia, a u dzieci upośledzonych – w zależności od poziomu rozwoju psychofizycznego, może ono wystąpić nawet między 7 – 6 rokiem życia, to jest wtedy, kiedy ich rozwój umysłowy odpowiada wiekowi inteligencji w przedziale od 4 – 11 miesiąca.
• Okres wyrazu (1 -2 rok życia). U dzieci w normie obejmuje drugi rok życia, natomiast u dzieci upośledzonych okres ten przypada na czas 18 miesiąca do 10 roku życia.
• Okres zdania (sygnału dwuklasowego). U dzieci zdrowych obejmuje trzeci rok życia (tu widać ogromny postęp w rozwoju mowy), a u dzieci upośledzonych okres ten wyraźnie się wydłuża – (4 – 13,5 rok życia). W tym przypadku ważny jest wiek inteligencji, ponieważ wraz jego wzrostem rośnie zdolność wypowiadania coraz to dłuższych  zdań.

Etapy w kształtowaniu mowy obrazuje tabela 1.

 

Okresy rozwoju dziecka	Okres kształtowania mowy	Dźwięki	Słownictwo		Forma wypowiedzi
Okres prenatalny	Etap przygotowawczy  0 – 9 miesiąca życia płodowego	Rozwój mózgu oraz narządów mowy ( nadawania i odbioru)
Okres niemowlęcy	Okres melodi (sygnału apelu) 0 – 1 roku życia – głużenie –  gaworzenie – echolachia	a e i m b p d t		– krzyk, – płacz
Okres ponie- mowlęcy	Okres wyrazu (sygnału jednoklasowego) 1- 2 rok życia	o u a e y p b m t d n l k ś ć		Wypowiedzenia: – jednoczłonowe – wyraz- zdanie – pseudozdanie
	Okres zdania (sygnału dwuklasowego) 2 –3 rok życia	a o u e y ę ą p b m w f p b m w f s z c t d n i r ś ź ć k g x s z c   ń	800- 1500 wyrazów: -rzeczowniki -czasowniki -przymiotniki -liczebniki -przyimki -spójniki -zaimki -przysłówki	– wypowiedzenia dwuczłonowe – zdanie z podmiotem i  orzeczeniem – zdania: oznajmujące, rozkazujące, pytające, wykrzyknikowe
Okres przed-szkolny	Okres swoistej mowy dziecięcej (swoistych form językowych) 3 – 7 rok życia	s z c   r wymowa opanowana	3500 a nawet 7000 wyrazów (w zależności od środowiska wychowawczego)	Pełna umiejętność budowania wypowiedzi i posługiwania się formami, które obowiązują.