Zespół Szkół Nr 12

Etapy rozwoju mowy

Rozwój mowy i języka ma charakter etapowy. L. Kaczmarek wyróżnił następujące etapy kształtowania się i rozwoju mowy:

  • Okres przygotowawczy (wstępny lub zerowy) . Obejmuje on przedział “wieku” od 3 do 9 miesiąca życia płodowego. W tym czasie u mającego przyjść na świat dziecka wykształcają się narządy mowne i rozpoczyna się ich funkcjonowanie.
  • Okres melodii (0 – 1 roku życia). W tym okresie pojawia się:
    • głużenie – u dzieci zdrowych trwa w 2 – 3 miesiącu życia, a u dzieci    upośledzonych w 4 – 13 miesiącu życia.
    • gaworzenie – u dzieci w normie – w drugim półroczu życia, a u dzieci upośledzonych – w zależności od poziomu rozwoju psychofizycznego, może ono wystąpić nawet między 7 – 6 rokiem życia, to jest wtedy, kiedy ich rozwój umysłowy odpowiada wiekowi inteligencji w przedziale od 4 – 11 miesiąca.
  • Okres wyrazu (1 -2 rok życia). U dzieci w normie obejmuje drugi rok życia, natomiast u dzieci upośledzonych okres ten przypada na czas 18 miesiąca do 10 roku życia.
  • Okres zdania (sygnału dwuklasowego). U dzieci zdrowych obejmuje trzeci rok życia (tu widać ogromny postęp w rozwoju mowy), a u dzieci upośledzonych okres ten wyraźnie się wydłuża – (4 – 13,5 rok życia). W tym przypadku ważny jest wiek inteligencji, ponieważ wraz jego wzrostem rośnie zdolność wypowiadania coraz to dłuższych  zdań.

Etapy w kształtowaniu mowy obrazuje tabela 1.

 

Okresy rozwoju dziecka Okres kształtowania mowy Dźwięki Słownictwo Forma wypowiedzi
Okres prenatalny Etap przygotowawczy  0 – 9 miesiąca życia płodowego Rozwój mózgu oraz narządów mowy ( nadawania

i odbioru)

Okres niemowlęcy Okres melodi (sygnału apelu)
0 – 1 roku życia
– głużenie
–  gaworzenie
– echolachia
a e i
m b p d t
– krzyk,
– płacz
Okres ponie-

mowlęcy

Okres wyrazu (sygnału jednoklasowego)
1- 2 rok życia
o u a e y
p b m t d n l k ś ć
Wypowiedzenia:
– jednoczłonowe
– wyraz- zdanie
– pseudozdanie
Okres zdania
(sygnału dwuklasowego)
2 –3 rok życia
a o u e y ę ą
p b m w f p b m w f
s z c
t d n i r
ś ź ć
k g x
s z c   ń
800- 1500 wyrazów:
-rzeczowniki
-czasowniki
-przymiotniki
-liczebniki
-przyimki
-spójniki
-zaimki
-przysłówki
– wypowiedzenia dwuczłonowe
– zdanie z podmiotem

i  orzeczeniem
– zdania: oznajmujące,
rozkazujące,
pytające,
wykrzyknikowe

Okres przed-szkolny Okres swoistej mowy dziecięcej

(swoistych form językowych)
3 – 7 rok życia

s z c   r

wymowa opanowana

3500 a nawet 7000 wyrazów

(w zależności od środowiska wychowawczego)

Pełna umiejętność budowania wypowiedzi

i posługiwania się formami, które obowiązują.

 

Skip to content